Dziwny obiekt międzygwiezdny 3I/ATLAS intryguje naukowców swoim ogromnym ciężarem

Międzygwiezdny obiekt 3I/ATLAS, odkryty 1 lipca 2025 roku, okazał się znacznie większy i masywniejszy niż początkowo sądzono. Najnowsze badania astrometryczne przeprowadzone przez zespół naukowców z Uniwersytetu Harvarda wskazują, że ten kosmiczny przybysz może ważyć ponad 33 miliardy ton, co czyni go prawdziwym gigantem wśród dotychczas zidentyfikowanych obiektów międzygwiazdowych.

Analiza danych zebranych przez Minor Planet Center pomiędzy 15 maja a 23 września 2025 roku z 227 obserwatoriów na całym świecie wykazała coś niezwykłego. Obiekt 3I/ATLAS, mimo że wykazuje aktywność kometarną i uwalnia materię podczas zbliżania się do Słońca, nie doświadcza mierzalnego przyspieszenia niegrawiaacjnego. To zjawisko zaskoczyło astronomów, ponieważ normalnie komety wyrzucające gazy i pył doświadczają efektu podobnego do działania silnika rakietowego, co wpływa na ich trajektorię.

“Brak mierzalnego przyspieszenia niegrawitacyjnego wskazuje, że obiekt musi być niezwykle masywny, zdolny do zignorowania sił powstających wskutek uwalniania materii,” wyjaśnia profesor Avi Loeb z Uniwersytetu Harvarda, współautor badania. 

Według obserwacji wykonanych przez Kosmiczny Teleskop Webba 6 sierpnia, 3I/ATLAS traci około 150 kilogramów materii na sekundę z prędkością wypływu 440 m/s, ale ta utrata masy nie jest wystarczająca, by zauważalnie wpłynąć na jego kurs.

Image

Na podstawie tych danych naukowcy oszacowali, że jądro obiektu ma średnicę przekraczającą 5 kilometrów, co plasuje go w górnej granicy wcześniejszych szacunków bazujących na obrazach z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. To oznacza, że 3I/ATLAS jest około 10 razy większy niż międzygwiazdowa kometa 2I/Borisov odkryta w 2019 roku i co najmniej 1000 razy masywniejszy niż pierwszy zidentyfikowany obiekt międzygwiazdowy 1I/’Oumuamua z 2017 roku.

Ta dysproporcja wielkości stanowi zagadkę dla astronomów. Zgodnie z obecnymi modelami powstawania i wyrzucania obiektów z systemów planetarnych, powinniśmy odkryć setki tysięcy mniejszych ciał podobnych do ’Oumuamua, zanim natrafimy na obiekt wielkości 3I/ATLAS. Fakt, że odkryto tylko dwa mniejsze obiekty międzygwiazdowe przed tym gigantycznym przybyszem, stawia pytania o nasze rozumienie procesów kosmicznych.

“To niezwykle rzadkie odkrycie podkreśla, jak wiele jeszcze nie wiemy o obiektach przybywających spoza Układu Słonecznego,” komentuje jeden z astronomów niezwiązanych z badaniem. “Albo mamy niesłychane szczęście, albo nasze modele dotyczące dystrybucji wielkości międzygwiazdowych obiektów wymagają poważnej rewizji.”

Kosmiczny przybysz zbliża się obecnie do wewnętrznej części Układu Słonecznego i osiągnie punkt najbliższy Słońcu (peryhelium) około 30 października 2025 roku, w odległości około 1,4 jednostki astronomicznej. Co ciekawe, trasa 3I/ATLAS przebiegnie stosunkowo blisko orbit kilku planet, w tym Marsa, co niektórzy badacze uważają za statystycznie niezwykłe dla przypadkowego obiektu.

Image

Naukowcy liczą na dwie kluczowe okazje do lepszego poznania 3I/ATLAS. Pierwsza nadejdzie 3 października 2025 roku, kiedy kamera HiRISE na pokładzie orbitera marsjańskiego będzie mogła wykonać zdjęcia obiektu z rozdzielczością 30 km na piksel. Druga szansa pojawi się 16 marca 2026 roku, gdy sonda Juno przelatująca w pobliżu Jowisza będzie mogła dokonać obserwacji tego tajemniczego gościa.

Choć większość naukowców uważa 3I/ATLAS za niezwykłą, ale naturalną kometę, profesor Loeb nie wyklucza bardziej egzotycznych wyjaśnień, w tym kontrowersyjnej hipotezy, że obiekt mógłby być artefaktem technologicznym. “Oczywiście najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest to, że 3I/ATLAS jest całkowicie naturalnym obiektem międzygwiazdowym, prawdopodobnie kometą,” przyznaje Loeb, “ale jego niezwykłe właściwości i trajektoria zasługują na dokładne badanie wszystkich możliwości.”

Image

Obiekt 3I/ATLAS pozostaje fascynującą zagadką dla astronomów na całym świecie, a jego przelot przez Układ Słoneczny oferuje bezprecedensową okazję do studiowania materii międzygwiazdowej i lepszego zrozumienia formowania się systemów planetarnych w naszej galaktyce.

Źródła:

https://www.iflscience.com/major-anomaly-as-interstellar-object-3iatlas…
https://avi-loeb.medium.com/news-on-3i-atlas-lack-of-non-gravitational-…
https://futurism.com/space/mysterious-object-mars-more-massive
https://science.nasa.gov/solar-system/comets/3i-atlas/