Nowa egzoplaneta odkryta zaledwie 39 lat świetlnych od Ziemi

Astronomia znów zaskakuje nas fascynującym odkryciem. Międzynarodowy zespół badaczy pod kierownictwem Andresa Carmony z Uniwersytetu Grenoble-Alpes we Francji dokonał znaczącego odkrycia w dziedzinie poszukiwań światów pozasłonecznych. Naukowcom udało się zidentyfikować nową egzoplanetę krążącą wokół pobliskiej gwiazdy GI 410, znajdującej się zaledwie 39 lat świetlnych od naszego układu słonecznego.

Nowo odkryta planeta, oznaczona jako GI 410 b, została sklasyfikowana jako obiekt typu podneptunowego, co oznacza, że jest większa od Ziemi, ale mniejsza od gazowych olbrzymów takich jak Neptun. Według wstępnych obliczeń, masa tej egzoplanety wynosi około 8,4 razy więcej niż masa Ziemi, co czyni ją interesującym obiektem w kontekście badań nad ewolucją planet.

Do odkrycia wykorzystano zaawansowaną metodę prędkości radialnej, która polega na rejestrowaniu subtelnych zmian w prędkości gwiazdy macierzystej. Zmiany te są wywoływane przez siłę grawitacji niewidocznej planety krążącej wokół gwiazdy. Ta skuteczna technika obserwacyjna pozwoliła już na odkrycie ponad 600 egzoplanet w historii astronomii, co potwierdza jej niezawodność i precyzję.

Jak podają naukowcy w swojej publikacji wstępnej, dostępnej na serwerze arXiv: „Monitorowaliśmy gwiazdę w zakresie bliskiej podczerwieni za pomocą spektropolarymetru i prędkościomierza SPIRou, a w zakresie optycznym za pomocą prędkościomierza SOPHIE". Do przeprowadzenia obserwacji wykorzystano teleskop CFHT (Canada-France-Hawaii Telescope) znajdujący się na Hawajach, który dzięki swojemu zaawansowanemu wyposażeniu umożliwił wykrycie tak odległego obiektu.

Orbita GI 410 b jest wyjątkowo bliska jej macierzystej gwieździe – planeta znajduje się w odległości zaledwie 0,053 jednostki astronomicznej, co stanowi około 5% odległości między Ziemią a Słońcem. Dla porównania, Merkury, najbliższa planeta naszego Słońca, krąży w odległości około 0,4 jednostki astronomicznej. Ta bliskość sprawia, że GI 410 b okrąża swoją gwiazdę w zaledwie 6,02 dnia, w przeciwieństwie do 365 dni potrzebnych Ziemi na okrążenie Słońca.

Tak bliskie położenie względem gwiazdy macierzystej ma poważne konsekwencje dla warunków panujących na powierzchni planety. GI 410 b otrzymuje aż 20,4 razy więcej promieniowania radioaktywnego niż Ziemia otrzymuje od Słońca. Te ekstremalne warunki z pewnością wykluczają możliwość istnienia życia w formie znanej nam z Ziemi, jednak mogą dostarczyć cennych informacji na temat ewolucji atmosfer planetarnych w warunkach intensywnego promieniowania.

Co ciekawe, sama gwiazda GI 410 jest obiektem niezwykle młodym w skali kosmicznej – jej wiek szacuje się na zaledwie 480 milionów lat, co czyni ją jedną z najmłodszych gwiazd w sąsiedztwie naszego Układu Słonecznego. W porównaniu do Słońca, którego wiek wynosi około 4,6 miliarda lat, GI 410 jest prawdziwym kosmicznym "niemowlęciem". Gwiazda jest również znacznie mniejsza od naszego Słońca – ma tylko połowę jego masy i rozmiaru, a jej temperatura powierzchni wynosi około 3500 stopni Celsjusza.

Badanie tego młodego układu planetarnego daje astronomom unikalną możliwość obserwacji wczesnych etapów ewolucji systemów planetarnych, co może pomóc w zrozumieniu, jak formował się nasz własny Układ Słoneczny. Szczególnie interesujący jest fakt, że GI 410 b może nie być jedyną planetą w tym układzie.

Podczas prowadzonych obserwacji naukowcy zarejestrowali sygnały sugerujące obecność dwóch dodatkowych obiektów krążących wokół GI 410. Te potencjalne planety mogłyby okrążać gwiazdę w okresach wynoszących odpowiednio 2,99 i 18,7 dnia. Jednakże autorzy badania zachowują ostrożność w interpretacji tych danych i podkreślają, że konieczne są dalsze obserwacje, aby potwierdzić planetarny charakter tych sygnałów.

Odkrycie GI 410 b oraz potencjalna obecność dodatkowych planet w tym układzie otwiera fascynujące perspektywy badawcze. Szczególnie interesująca wydaje się kwestia, w jaki sposób tak masywna planeta jak GI 410 b mogła uformować się na tak bliskiej orbicie wokół młodej gwiazdy. Czy jest to wynik migracji planety z dalszych obszarów układu, czy może powstała ona bezpośrednio na swojej obecnej orbicie? Odpowiedzi na te pytania mogą dostarczyć cennych informacji o mechanizmach formowania się planet w różnych warunkach.

Warto zauważyć, że chociaż naukowcom udało się określić masę GI 410 b, promień planety nie został jeszcze obliczony. Oznacza to, że nie znamy dokładnej gęstości tego obiektu, co utrudnia określenie jego składu i struktury wewnętrznej. Przyszłe obserwacje, być może z wykorzystaniem metody tranzytu, mogłyby dostarczyć tych brakujących informacji.

Odkrycie GI 410 b zostało opisane nie tylko w artykule naukowym opublikowanym na serwerze arXiv, ale także na popularnonaukowym portalu Phys.org, co świadczy o znaczeniu tego znaleziska. Badanie to doskonale wpisuje się w trwającą od dekad eksplorację kosmosu w poszukiwaniu światów podobnych i niepodobnych do naszego, poszerzając naszą wiedzę o różnorodności układów planetarnych w naszej galaktyce.

Z każdym nowym odkryciem astronomowie są coraz bliżej odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące miejsca Ziemi i ludzkości we Wszechświecie. Czy jesteśmy wyjątkowi? Czy podobne do Ziemi planety są powszechne? Choć GI 410 b z pewnością nie jest podobna do naszej planety, jej odkrycie stanowi kolejny element w fascynującej układance, jaką jest nasza wiedza o kosmosie.