Brytyjscy astronomowie uważają, że zarejestrowali największą kosmiczną eksplozję w historii. Jest co najmniej dziesięć razy jaśniejsza niż wybuch jakiejkolwiek supernowej w całej historii obserwacji.

Eksplozja została wykryta w odległości ośmiu miliardów lat świetlnych i uważa się, że jest wynikiem pochłonięcia gigantycznej chmury gazu przez supermasywną czarną dziurę. Po raz pierwszy wybuch został automatycznie zarejestrowany przez instrumenty stacji badań kosmosu w Kalifornii w 2020 roku, ale dopiero rok później astronomowie zwrócili uwagę na dane i zaczęli je analizować.

Według szefa zespołu badawczego z British University of Southampton, Philipa Wisemana, znaczenie odkrycia stało się jasne, gdy tylko udało się obliczyć odległość do wybuchu. Informacje na temat odkrycia zostały opublikowane w czwartek w miesięcznym biuletynie Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego. To nie tylko najpotężniejsza eksplozja,zdaniem ekspertów, ale także najdłuższa. Odkryciu nadano oznaczenie AT2021lwx.

Choć nazywany jest również najjaśniejszym, astronomowie precyzują, że rozbłysk gamma zarejestrowany w ubiegłym roku, znany jako GRB 221009A, był technicznie jaśniejszy, ale trwał zaledwie nieco ponad dziesięć godzin, co oznacza, że moc AT2021lwx jest znacznie większa.

Zespół Wisemana był zdziwiony, co mogło spowodować coś tak uderzającego. Według specjalistów w literaturze naukowej nie było nic, co mogłoby wyjaśnić to zjawisko.

„Większość wybuchów supernowych trwa zaledwie kilka miesięcy, zanim znika. Coś, co może pozostawać tak jasne przez prawie trzy lata, jest bardzo niezwykłe” – mówi Wiseman.

Naukowcy doszli do wniosku, że przyczyną eksplozji był ogromny obłok gazu, tysiące razy większy od Słońca, który został pochłonięty przez supermasywną czarną dziurę. Eksplozja wysyła falę uderzeniową w kosmos, a pozostałości przegrzanej chmury gazu pozostają wokół czarnej dziury, tworząc coś przypominającego pączka.

Okazuje się, że w centrum wszystkich galaktyk znajdują się czarne dziury i zdaniem naukowców takie eksplozje przyczyniają się do przemieszczania tych centrów, a w rezultacie do zmiany konfiguracji galaktyk. Jednak Philip Wiseman wyjaśnia, że wydarzenia tej wielkości są niezwykle rzadkie.

„Nigdy wcześniej nie widzieliśmy czegoś takiego, a już na pewno nie na taką skalę. Byłbym jednak bardzo zaskoczony, gdyby był to jedyny taki obiekt we wszechświecie” – powiedział Robert Massey, zastępca dyrektora Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego w komentarzu BBC.

Teraz astronomowie zamierzają zaangażować się w bardziej rygorystyczne poszukiwania takich zjawisk. Mają nadzieję, że pomogą im w tym bardziej zaawansowane teleskopy, które pojawią się w niedalekiej przyszłości.

Jeśli chodzi o obecną eksplozję, astronomowie nadal zbierają dane, obserwując obiekt przy użyciu różnych długości fal, w tym promieni rentgenowskich. Kolejnym zadaniem jest ustalenie temperatury obiektu.