Mars prezentuje własną wersję zaćmień, ale z niespodzianką. W przeciwieństwie do całkowitych zaćmień Słońca obserwowanych na Ziemi, tranzyty jej księżyców, Fobosa i Deimosa, obserwuje się na Marsie. Te niezwykłe zjawiska dają wgląd w charakterystyczne cechy obu planet i podkreślają niezwykłą naturę naszej macierzystej planety.

 

Fobos i Deimos, dwa księżyce Marsa, krążą wokół planety w znacznie krótszych odstępach czasu niż księżyce Ziemi. Fobos kończy swoją orbitę w zaledwie 7,65 godziny, natomiast Deimos w około 30,35 godziny. Księżyce te są znacznie mniejsze i mniej kuliste niż ziemskie i przypominają raczej nierówne moontato niż idealnie okrągły dysk.

 

Chociaż zdarzenia te nie są technicznie zaćmieniami, nazywane są tranzytami. W przeciwieństwie do zdolności Księżyca do całkowitego zasłonięcia światła słonecznego podczas zaćmienia słońca na Ziemi, księżyce marsjańskie tylko częściowo przesłaniają gwiazdę, gdy przechodzą między Słońcem a obserwatorami na powierzchni Marsa. Zjawisko to tworzy hipnotyzujący obraz Słońca, które jawi się jako gigantyczna gałka oczna z niewidzialną źrenicą.

 

Naukowcy zaobserwowali osobliwy efekt podczas przejścia cienia Fobosa przez Marsa. Instrument Mars InSight, przeznaczony do pomiaru aktywności sejsmicznej, ulega lekkiemu przechyleniu podczas tych zdarzeń. To nachylenie można wytłumaczyć deformacją powierzchni Marsa spowodowaną subtelnym efektem chłodzenia wynikającym ze zmniejszonego promieniowania słonecznego.

 

Spośród dwóch księżyców Fobos rzuca większą sylwetkę, blokując do 40 procent światła słonecznego, nawet gdy jest całkowicie zanurzony w jego blasku. Deimos, będąc mniejszy i bardziej oddalony, blokuje znacznie mniej światła. Ten wyraźny kontrast podkreśla wyjątkowość Ziemi, gdzie Księżyc idealnie ustawia się w jednej linii ze Słońcem podczas całkowitego zaćmienia Słońca, mimo że jest znacznie mniejszy.

 

Występowanie doskonałych zaćmień Słońca na Ziemi jest intrygującym zbiegiem okoliczności. Księżyc jest około 400 razy mniejszy od Słońca i około 400 razy bliżej Ziemi. Ta bliskość stwarza iluzję, że oba ciała niebieskie na naszym niebie mają tę samą wielkość. Chociaż niewielkie odchylenia wynikające z położenia orbit mogą prowadzić do zaćmień pierścieniowych, gdy dysk Księżyca otoczony jest pierścieniem światła, mieszkańcy Ziemi mają szczęście być świadkami tych budzących podziw zjawisk.

 

Ciekawe, że egzystencja człowieka zbiega się z erą idealnych zaćmień słońca. Księżyc znajdował się kiedyś znacznie bliżej Ziemi, ale obecnie stopniowo się od niej oddala z prędkością 3,82 centymetra (1,5 cala) rocznie. Za około 600 milionów lat całkowite zaćmienia Słońca nie będą już możliwe, ponieważ Księżyc będzie kontynuował swoją podróż od naszej planety.

 

Badanie zaćmień na Ziemi i tranzytów na Marsie zapewnia nie tylko spektakularne widowiska na niebie, ale także cenne informacje na temat unikalnych cech naszej planety. Wydarzenia te przypominają nam o niezwykłej naturze Ziemi i jej miejscu w rozległym kosmosie.