Na przestrzeni pierwszego miliarda lat istnienia wszechświata powstało wiele gwiazd, z których nie wszystkie do dziś nadal błyszczą na naszym niebie. Część z nich wymarła, eksplodując jako supernowe, inne przekształciły się w różne obiekty astronomiczne. Niektóre jednak nadal tliły się, skrywając w sobie tajemnice powstania wszechświata. Teraz grupa naukowców donosi o odkryciu takich starożytnych gwiazd, wciąż krążących wokół jądra Drogi Mlecznej, dostarczając nam cennych informacji o ich ruchach.

Szukając najstarszych gwiazd naszej galaktyki, astronomowie zwracają uwagę na te, które nie zawierają tak zwanych "zanieczyszczeń". Wszechświat na początku swojego istnienia składał się głównie z wodoru i helu. Wszystkie inne pierwiastki, zwane metalami, powstały dopiero w gwiazdach. Gwiazda o niskiej metaliczności, zawierająca jedynie niewielką ilość pierwiastków cięższych od helu, jest więc gwiazdą, która powstała dawno temu. Takie gwiazdy łatwiej jest znaleźć daleko od płaszczyzny Drogi Mlecznej.

Pewien zespół astronomów postanowił jednak szukać takich gwiazd w najgęściej zaludnionym regionie galaktyki – jej centrum, znanym jako zgrubienie. Było to trudne zadanie, ponieważ region ten jest zdominowany przez młode gwiazdy. Dr Anke Arentsen z University of Cambridge pracowała nad stworzeniem prawdziwej próbki tych starożytnych gwiazd.

Badanie skoncentrowało się na ruchu tych gwiazd wokół zgrubienia, centralnego obszaru Drogi Mlecznej. Okazało się, że poruszają się po niezwykłych orbitach, tworząc chaotyczną grupę, ale jednocześnie zachowują średni obrót zgodny z obrotem dysku Drogi Mlecznej. Ich orbity nigdy nie zabierały ich zbyt daleko od ich miejsca urodzenia. Prawie całe swoje życie spędziły w wewnętrznej części Drogi Mlecznej, nigdy nie oddalając się dalej niż 10 000 lat świetlnych od centrum. Dla porównania - Słońce jest oddalone o 26 000 lat świetlnych.

To odkrycie pozwala naukowcom na lepsze zrozumienie pochodzenia i ewolucji gwiazd w naszej galaktyce. Potwierdza przypuszczenia, że zgrubienie powstało jako pierwsze i zawiera starsze gwiazdy. Naukowcy uważają, że te gwiazdy pozostały w centrum Drogi Mlecznej, nie przemieszczając się na znaczne odległości.

Badania te zostały zaprezentowane podczas National Astronomy Meeting 2023 na Cardiff University. Dostarczają one nowych danych na temat ruchu i położenia starożytnych gwiazd w naszej galaktyce, otwierając nowy rozdział w zrozumieniu kosmicznej historii wszechświata.